Drie niveaus van meditatie; Praktisch, Psychisch en Filosofisch

Mediteren kan grofweg gezien op drie niveaus.

1. Praktisch niveau: Mediteren om een bepaald effect te ervaren. Denk aan het mediteren om tot rust te komen, beter te leren concentreren, beter te slapen, meer compassie ontwikkelen, etc.
2. Psychisch niveau: Mediteren om meer inzicht te krijgen in je (beperkende) gedachten, conditioneringen, overtuigingen, interpretaties, gevoelens, etc. Ook op psychisch niveau willen begrijpen wat de oorzaak is van ons geestelijk ‘lijden’.
3. Filosofisch of ook wel Spiritueel niveau: Mediteren om inzicht te krijgen in verdiepende zienswijzen over onder andere het Niet Zelf/Hogere Zelf, Non-dualiteit, etc.

Steeds meer mensen mediteren en ik vermoed dat het gros van de (Westerse) mensen begint vanuit een praktische overweging, waarbij de meeste mensen op zoek zijn naar rust. De huidige maatschappij vergt (vaak te) veel van onze mind en als tegenhanger zoeken we rust. Mediteren dus als antwoord op de toenemende stress. Anderen beginnen vaak op psychisch niveau, vanwege negatieve denkpatronen of psychische klachten. Slechts een enkeling begint vanwege het zoeken naar filosofische verdieping en/of Verlichting (met een hoofdletter V).

Toch wordt gezegd dat als je tot volledig ontwaken bent gekomen, dat dit direct alle stress en psychische klachten uitroeit. Dit wordt ook wel Zelfrealisatie of Verlichting genoemd. Mensen die begonnen zijn op praktisch of psychisch niveau en hiervan een glimp hebben ervaren, vervolgen hun meditatie dan ook met als doel dit hoogste inzicht als een permanente staat te ervaren.

Deze grove indeling die ik heb gemaakt is maar één benadering van de vele die je kunt maken. Het indelen van meditatie en spiritualiteit is dan ook niet nieuw en kan uiteraard ook andere indelingen krijgen:

Verloop van Spiritualiteit

Door Master Mindo

7 Niveaus van bewustzijn

3 Niveaus van Meditatie

Gerjan Schoemaker

Gerjan Schoemaker is meditatieleraar en oprichter van Meditatie Instituut Nederland. Gerjan is hoofddocent van onze erkende meditatie opleiding in Amsterdam en begeleidt vipassana retraites en cursussen. Gerjan bestudeerd en onderricht vanuit verschillende stromingen, waaronder het Boeddhisme en Advaita tradities. Daarnaast geeft Gerjan onderricht in diverse meditatie technieken.