Voordelen van koud douchen en koud zwemmen

Koud zwemmen wordt al lange tijd gedaan in bijvoorbeeld Scandinavische landen en Rusland. Zwemmen in koud water wordt ook wel winterzwemmen genoemd. Winterzwemmen en koud douchen is in korte tijd razend populair geworden met name door de invloed van Wim Hof, of ook wel de Iceman.
Zelf douche ik al een paar jaar af met koud water en zijn er periodes in het jaar dat ik de dag af en toe begin met dippen, of zwemmen in koud water.

Let erop dat als je kiest voor zwemmen in koud water, dat je dit veilig doet.

Is zwemmen in koud water en koud douchen echt gezond?

Voor mij is het een vorm van oefenen met weerstanden en heeft het daarbij voelbaar nog meer voordelen. Het heeft een positief effect op mijn meditaties en de energie gedurende de dag. Alleen dit merkbare effect is natuurlijk al voldoende maar voor sommige mensen is het fijn om het ook wat meer wetenschappelijk ondersteund te hebben.

Onderzoek naar zwemmen in koud water

Ook door uiteenlopende wetenschappelijke onderzoeken worden er vele gezondheidseffecten toegeschreven aan zwemmen in koud water:

• positieve effecten op de hematologische functie
• positieve effecten op de endocriene functie
• het leidt tot minder infecties van de bovenste luchtwegen
• positieve invloed op stemming-stoornissen
• positieve invloed op ‘je goed voelen‘ in het algemeen
• positieve effecten op het imuunsysteem
• positieve effecten op het hormoonhuishouden

Onderzoek naar koud douchen

Koud douchen is over het algemeen niet zo koud als het zwemmen in koud water. Toch blijkt uit onderzoek dat hier ook positieve effecten voor de gezondheid aan toe schrijven zijn:

• Uit dit Nederlands onderzoek bleek dat mensen 29% minder ziek werden (bij van warm- naar koud douchen)

Verdere onderzoeken hierover kon ik niet zo vinden (als je deze wel weet te vinden, laat het hieronder weten in een reactie dan kan ik dat erbij plaatsen). Het is natuurlijk interessant naar de onderliggende reden waarom mensen minder ziek werden. De relatie tussen minder vaak ziek zijn en het immuunsysteem is natuurlijk snel gelegd. In het onderzoek is overigens ook gekeken of het invloed heeft op hoe lang iemand ziek blijft, maar daar was geen significante invloed op te vinden.

Kritiek op het onderzoek

De thermofysioloog in onderstaande video stelt dat er nog wel kritisch naar het onderzoek moet worden gekeken. Hoewel het soms aannemelijk is, acht hij nog niet bewezen dat koude training gezond is. Dat stelt hij met betrekking tot koud douchen, koud zwemmen, cabines cryotherapie en ook het koude onderdeel van de Wim Hof Methode.

Maar hij ziet geen redenen om niet koud te douchen en geeft aan dat hij het zelf ook doet ten gunste van de energie en water rekening 😉

Tradities met zwemmen in koud water

Zwemmen in koud water heeft in het Westen een flinke boost gekregen. Onder andere door de populariteit van de Wim Hof methode en zijn inspirerende voorbeeld, waar uiteindelijk ook wetenschappelijk onderzoek aan ten grondslag ligt. Maar zwemmen in koud water wordt al lange tijd gedaan in verschillende tradities en culturen. Hieronder enkele voorbeelden van tradities waar koudwater zwemmen in voor komt.

1. Scandinavische Landen: Wakzwemmen

In de Scandinavische landen, zoals Noorwegen, Zweden, Finland en IJsland, is wakzwemmen al eeuwenlang een belangrijke traditie. In de wintermaanden, wanneer meren en zeeën bedekt zijn met ijs, nemen mensen moedige duiken in het ijskoude water. Deze gewoonte, bekend als “wakzwemmen” of “avantouinti” in het Fins, wordt gezien als een manier om de geest te verfrissen, stress te verminderen en het immuunsysteem te versterken. Sauna’s spelen ook een centrale rol in deze traditie, aangezien deelnemers vaak heen en weer gaan tussen de hitte van de sauna en het koude water.

2. Rusland: IJszwemmen

In Rusland is ijszwemmen niet alleen een traditie, maar ook een georganiseerde sport. Mensen verzamelen zich aan ijskoude meren of rivieren, waar een opening in het ijs wordt gemaakt. Deelnemers duiken moedig in het ijskoude water, wat zowel een lichamelijke als geestelijke uitdaging is. IJszwemmen wordt vaak gezien als een manier om wilskracht te tonen, stress te verminderen en het lichaam te versterken. De Russische Orthodoxe Kerk heeft zelfs een jaarlijkse rituele doop in ijskoud water als onderdeel van de viering van Epifanie.

3. Japan: Onsen-traditie

In Japan is het nemen van een bad in hete bronnen, bekend als “onsen,” een oude traditie. In de wintermaanden is het vooral geliefd om in een warm buitenbad te ontspannen terwijl de omringende natuur bedekt is met sneeuw. Japanners geloven dat het badderen in onsen zowel fysieke als spirituele genezing biedt, en het wordt beschouwd als een manier om stress te verminderen en het lichaam te zuiveren. De minerale rijke wateren van onsen worden vaak geassocieerd met therapeutische voordelen.

4. Saunatraditie in Scandinavië

In Scandinavische landen, zoals Finland, Zweden en Noorwegen, is de combinatie van sauna en koud water een wijdverbreide praktijk. Na een uitgebreide saunasessie, waarbij men overvloedig zweet, nemen mensen vaak een ijskoude duik in nabijgelegen meren of in een speciaal daarvoor gemaakt gat in het ijs. Deze ervaring, bekend als “avanto” in Finland, prikkelt de zintuigen en wordt gezien als verkwikkend en heilzaam voor de gezondheid. Het contrast tussen de hitte van de sauna en de kou van het water is een belangrijk aspect van deze traditie.

5. Noord-Amerikaanse Inheemse Culturen

In Noord-Amerikaanse inheemse culturen, zoals bij de Inuit en inheemse stammen, is ijszwemmen traditioneel een rituele of spirituele activiteit. Voor sommige gemeenschappen is het nemen van een ijskoude duik een manier om verbondenheid met de natuur en geestelijke groei te bevorderen. Deze praktijk heeft diepe culturele betekenis en wordt vaak uitgevoerd als onderdeel van ceremoniële riten.

6. Zuid-Korea: Winters Zwemmen

In Zuid-Korea wordt “winters zwemmen” beoefend als een manier om zowel fysieke als geestelijke gezondheid te bevorderen. Mensen nemen koude baden in ijskoud water, zelfs als het buiten vriest. Het geloof in de voordelen van winters zwemmen omvat het stimuleren van de bloedsomloop, het versterken van het immuunsysteem en het verbeteren van het algemene welzijn.

Koudwaterzwemmen in al deze tradities wordt gekoesterd om zijn therapeutische en verfrissende eigenschappen, en het heeft diepe wortels in de geschiedenis en cultuur van elk van deze gemeenschappen. Het moedige karakter van deze activiteit en de gezondheidsvoordelen die eraan worden toegeschreven, maken het een opmerkelijke en diverse wereldwijde traditie.

Verband tussen Koudwaterzwemmen en de Wim Hof-Methode

De Wim Hof-methode, ontwikkeld door de Nederlandse ‘ijsman’ Wim Hof, is een holistische benadering van fysieke en mentale welzijn die koudeblootstelling combineert met ademhalingstechnieken en meditatie. Koudwaterzwemmen speelt een centrale rol in deze methode en draagt bij aan de vele voordelen die het biedt.

• Ademhalingstechnieken: De Wim Hof-methode omvat specifieke ademhalingsoefeningen die de zuurstofopname in het lichaam verhogen. Deze ademhalingstechnieken helpen niet alleen om het lichaam op te warmen, maar ook om stress te verminderen en de geest te kalmeren. De diepe ademhaling stelt beoefenaars in staat om de koude beter te weerstaan.
• Koudeblootstelling: Het kenmerkende aspect van de Wim Hof-methode is de blootstelling aan koude omgevingen. Dit kan variëren van ijsbaden tot koude douches. Koudwaterzwemmen past perfect in dit aspect van de methode. De confrontatie met ijskoud water is een uitdaging die de fysiologische respons van het lichaam op de kou verandert. Hierdoor wordt de productie van bruin vetweefsel gestimuleerd, wat kan helpen bij het reguleren van de lichaamstemperatuur en het verbranden van calorieën.
• Voordelen voor de gezondheid: Zowel koudwaterzwemmen als de Wim Hof-methode worden geassocieerd met tal van gezondheidsvoordelen. Deze omvatten een versterkt immuunsysteem, verhoogde energie, verbeterde bloedcirculatie en een groter gevoel van welzijn. Beide praktijken dragen bij aan het verminderen van ontstekingen en het bevorderen van een gezonde levensstijl.
• Mentale veerkracht: Naast de fysieke voordelen, draagt koudwaterzwemmen in combinatie met de Wim Hof-methode bij aan de ontwikkeling van mentale veerkracht. Het overwinnen van de natuurlijke angst voor de kou en het leren beheersen van de reactie van het lichaam op koude prikkels kan helpen bij het ontwikkelen van discipline en wilskracht.

 

Overzicht komende activiteiten