De drie juwelen in het Boeddhisme

Wat zijn de drie juwelen in het Boeddhisme?

De drie juwelen in het Boeddhisme worden ook wel de drie toevluchten genoemd. Toevlucht nemen helpt je ondermeer om je verder te openen en versterkt het vertrouwen op het pad naar bevrijding (of Verlichting/Ontwaken). De klassieke drie zinnen die worden gereciteerd zijn:

• Ik neem toevlucht tot Boeddha
• Ik neem toevlucht tot Dhamma
• Ik neem toevlucht tot Sangha

 

• Voor de tweede keer, ik neem toevlucht tot Boeddha
• Voor de tweede keer, ik neem toevlucht tot Dhamma
• Voor de tweede keer, ik neem toevlucht tot Sangha

 

• Voor de derde keer, ik neem toevlucht tot Boeddha
• Voor de derde keer, ik neem toevlucht tot Dhamma
• Voor de derde keer, ik neem toevlucht tot Sangha

 

Waar staan de drie juwelen voor?

Deze drie toevluchten worden de drie juwelen genoemd, om de waarde ervan te benadrukken.

Toevlucht tot de Boeddha

Historische Boeddha

Met het uitspreken dat je toevlucht neemt tot de Boeddha kan op meerdere manieren worden geïnterpreteerd. Enerzijds neem je toevlucht tot de historische Boeddha. De Boeddha die zo’n 2600 jaar geleden heeft bestaan en wiens wijsheid en lessen de basis zijn voor het Boeddhisme zoals we dit nu kennen.

Boeddha-natuur

Je kunt toevlucht tot de Boeddha ook interpreteren, of mede interpreteren, de ‘Boeddha natuur’. Ook wel onze Ware Natuur. De ontwaakte staat van Zijn, waarin het ongeconditioneerde wordt gezien. Hoe wij tot die verlichte staat komen is hierbij niet relevant. We kunnen hierbij erkennen dat iedereen deze Boeddha-natuur in zich heeft. Waarmee wordt bedoelt dat iedereen de potentie heeft om tot ontwaken te komen.

Toevlucht tot de Dhamma

Dhamma wordt ook wel Dharma genoemd. Hiermee wordt hetzelfde bedoeld, alleen is Dhamma de Pali taal en Dharma is Sanskriet.

De lessen van de Boeddha

Als we toevlucht nemen tot de Dhamma, dan nemen we letterlijk gezien toevlucht tot de lessen van de Boeddha. We spreken ons vertrouwen uit in de Inzichten die de Boeddha heeft opgedaan tijdens zijn ontwaken. Dat wil niet zeggen dat we het voor waarheid aannemen. De Boeddha heeft zelf ook gezegd, “neem niets voor waarheid aan, totdat je het zelf als waarheid hebt ondervonden”. Maar je kunt daarbij stellen dat je bereid bent om de Dhamma met toewijding te onderzoeken. Met het onderzoeken van de Dhamma, doen we dus in feite onderzoek naar onze Ware Natuur en proberen we de dingen ‘te zien zoals ze werkelijk zijn’.

We spreken ons vertrouwen uit over de wijsheid die wordt geformuleerd in de Dhamma, om deze vervolgens te onderleggen aan ‘Zelf-onderzoek’.

Boeddhistische ethische richtlijnen

Als we toevlucht nemen tot de Dhamma, nemen we tegelijkertijd ook toevlucht tot de ethische richtlijnen die door de Boeddha zijn opgesteld. Ook voor deze richtlijnen geldt dat we deze niet voor waarheid aannemen, maar meenemen in ons onderzoek. De Boeddha heeft ze echter niet voor niets opgesteld, ze zijn bevorderlijk op ons pad tot ontwaken. De richtlijnen zijn dan ook wel voornemens (om je te onthouden van onder andere doden, stelen, seksueel ongeoorloofd gedrag, liegen en verdovende middelen) waarvan we de intentie hebben ons eraan te houden. Vertrouwend op de wijsheid dat dit niet bevorderlijk is voor ons ontwaken. Naarmate we verder op het pad zijn, zullen we ook helder de causale verbanden zien die hieraan ten grondslag liggen.

Toevlucht tot de Sangha

Groep beoefenaars

Met de Sangha wordt een groep bedoeld die samen het pad naar ontwaken lopen. Dit kan een groep zijn die samen leeft, of samen bijeenkomt (in Nederland heb je bijvoorbeeld vele Sangha’s die wekelijks samenkomen om te mediteren en te reflecteren op de Boeddhistische filosofie). Ook worden er veelal retraites georganiseerd, waarbij een groep tijdelijk bij elkaar komt om tot verdere verdieping te komen op het pad naar Verlichting.

Tegenwoordig hoeft een Sangha in ieder geval geen fysieke samenkomst meer te betekenen, maar kunnen we bijvoorbeeld via internet gezamenlijk ‘het pad belopen’.

Alle beoefenaars gezamenlijk

Met de Sangha kun je ook alle beoefenaars over de hele wereld gezamenlijk zien.

Belang van een Sangha

De/een Sangha helpt ons gemotiveerd te blijven. Het is moeilijk om het pad naar Verlichting in je eentje te belopen.

Meditatie of retraite beginnen met drie slagen op de klankschaal

Bij meditaties of retraites die ik zelf begeleid, sla ik bij de start vaak drie keer op een klankschaal. Bij iedere slag kun je jezelf herinneren aan de Drie Juwelen. Eén bel voor de Boeddha, één voor de Dhamma en één voor de Sangha.

Overzicht komende activiteiten