Mediteren met ogen open of gesloten?

Waarom mediteren met ogen gesloten?

De ogen verwerken 36.000 bits aan informatie per uur (Jensen, 1996*) en gebruiken 65% van onze hersencapaciteit. Als we onze ogen sluiten kan het meer eenvoudig zijn om onze aandacht naar binnen te richten en te voelen. Het is een natuurlijke reflex van de mens. Als je iemand die nog nooit heeft gemediteerd vraagt om terug te gaan naar een bepaalde situatie in hun leven en wat ze toen heeft gevoeld, is de kans groot dat deze persoon de ogen gaat sluiten om dit te ervaren. Of als mensen iets met uiterste aandacht willen proeven, sluiten ze ook vaak de ogen. 

Ook uit een onderzoek door cognitief psychologen Polly Dalton en Sandra Murphy kwam dat tastgevoel bewustzijn afhangt van het niveau van perceptuele belasting in een gelijktijdige visuele taak. “Door de visuele input buiten te sluiten, blijven er meer mentale bronnen over om zich te concentreren op andere aspecten van onze ervaring.” “Het was al bekend dat het verhogen van de eisen van een visuele taak de waarneming van visuele en auditieve stimuli zou kunnen verminderen. Ons onderzoek breidt deze bevinding uit tot de tastzin.”

We kunnen dus beter voelen en ons beter afstemmen op de andere zintuigen als we onze ogen gesloten hebben. Het helpt om onze aandacht naar binnen te richten en zo opmerkzaam te zijn wat daar gaande is.  

Er zijn nog andere voordelen van mediteren met de ogen gesloten. Zo ervaren mensen mogelijk meer ontspanning en mogelijk werkt het ook extra bij het zelfhelend vermogen.

* Jensen heeft geen bronvermelding bij deze statistiek in het boek waardoor we niet kunnen achterhalen of deze statistiek wel (exact) klopt. Maar ongeacht van hoeveel signalen het exact zijn, is het wel zo dat het oog veel signalen naar de hersenen stuurt en ook uit andere onderzoeken blijkt dat het brein minder wordt belast als we onze ogen sluiten en er zo meer aandacht uit kan gaan naar andere zintuigen.

Waarom mediteren met ogen geopend?

Mediteren gebeurt veelal met de ogen gesloten. Dat heeft dus ook zo zijn voordelen. Maar mediteren met de ogen geopend staat dichter bij de realiteit en sluit daarbij beter aan bij het dagelijks leven. Het is uiteindelijk de kunst om meditatief te leven. Om het leven meer en meer te ervaren vanuit het ‘absolute perspectief’ in plaats vanuit het ‘relatieve perspectief’.

Dat is misschien wel de grootste reden om ook te mediteren met de ogen gesloten. Zeker als je de formele meditatie vooral beoefent als oefening voor het dagelijks leven is het bevorderlijk om ook met je ogen geopend te mediteren. 

Een ander voordeel van mediteren met de ogen geopend is dat we minder snel verzeild raken in dagdromen. Het openen van de ogen bij mensen die normaal altijd met de ogen gesloten mediteren wordt ook wel als tegengif gebruikt bij dagdromen en slaperigheid.

Afwisseling

Er valt dus zowel wat te zeggen voor het mediteren met gesloten- als met geopende ogen. Je kunt hierin dan ook wel afwisselen. 

Als je bijvoorbeeld een uur gaat mediteren kun je b.v. na een half uur een timer af laten gaan waarna je overgaat tot meditatie met de ogen open. Dit kun je ook op je eigen gevoel doen, bijvoorbeeld op het wanneer jij voelt dat je tot een bepaalde verstilling of concentratie bent gekomen dat je dan overgaat tot meditatie met de ogen geopend. Het gevaar daarbij is dat je uiteindelijk telkens iedere meditatie-sessie toch met de ogen gesloten mediteert. Dan is het aan te bevelen om toch te werken met een timer.

Je kunt het ook per keer afwisselen. Bijvoorbeeld ‘s ochtends mediteren met de ogen gesloten en ‘s avonds met de ogen geopend.

Afhankelijk van de meditatiemethode

Of je met de ogen geopend of gesloten mediteert hangt ook af van de meditatiemethode die je toepast en hetgeen waar de betreffende methode op is gericht. Wij bieden onder andere concentratie- en vipassana meditatie aan en deze vormen zijn beide hiervoor geschikt. Vaak beginnen we wel met concentratie-meditatie met de ogen gesloten en gaan we later over tot vipassana meditatie met de ogen geopend.

Overzicht komende activiteiten