Bevorderlijke intenties reciteren | Voorbeelden voor zetten van intenties
Het herhalen van mooie intenties
Door de juiste theorie, meditatie en toepassing ontwikkelen we inzicht. We ontwikkelen inzicht in welke intenties en handelingen bevorderlijk zijn en welke niet. Toch is het zo dat, als we niet opletten, de opgedane inzichten weer naar de achtergrond verdwijnen. Of je wílt wel handelen naar een nieuw opgedaan inzicht, maar het lúkt gewoon telkens niet. Weet dat dit normaal is. Zoals eerder al in het eerste hoofdstuk gesteld zijn we soms dermate sterk op een bepaalde manier geconditioneerd, dat we door een nieuw inzicht niet zomaar anders gaan denken of handelen. We schipperen dan tussen bewust onbekwaam en bewust bekwaam. En als we niet opmerkzaam zijn, of als we onszelf er niet aan blijven herinneren, kan het opgedane inzicht weer dermate naar de achtergrond verdwijnen dat we zelfs weer terugvallen in de fase van onbewust onbekwaam.
Om dit te voorkomen en om tot verdieping te komen helpt het om gebruik te maken van ‘bevorderlijke intenties’. Bevorderlijke intenties werken op vergelijkbare wijze als affirmaties en mantra’s, namelijk het herhalen van bepaalde zinnen om zo onze perceptie en gedrag te beïnvloeden. Dit helpt ons allereerst eraan te herinneren wat we belangrijk vinden en ten tweede blijkt uit veelvuldig onderzoek dat affirmaties ook daadwerkelijk leiden tot blijvende verandering van gedachten, gevoel en gedrag.
Verschil tussen positieve affirmaties en bevorderlijke intenties
Toch maak ik een belangrijk onderscheid tussen wat ik noem ‘bevorderlijke intenties’ en de meer bekende ‘positieve affirmaties’. Positieve affirmaties worden vaak geformuleerd in gebiedende wijs. Bijvoorbeeld ‘ik hou van mijzelf’, ‘ik sta in mijn kracht’ of ‘ik reageer liefdevol”. Nu denk ik dat dit goed kan werken, als dit voor jou ook echt zo voelt. Dan werkt het versterkend. Maar als je de zin ‘ik hou van mijzelf’ naar jezelf uitspreekt terwijl je jezelf (nog) niet goed genoeg of zelfs een slecht mens vindt, heeft dit mogelijk een averechts effect. Je zegt ‘ik hou van mijzelf’ maar als je (onbewuste) er anders over denkt, zeg je in feite telkens ‘ik hou niet van mijzelf’ of ‘ik ben waardeloos’. Ook impliceer je bij het formuleren van de zinnen in gebiedende wijs dat je op een bepaalde manier MOET zijn. Dus als je een tijd lang de affirmatie uitspreekt ‘ik reageer liefdevol’ en je doet dit een keer niet, wordt de affirmatie een stok om jezelf mee te slaan.
In plaats van de zinnen op gebiedende wijs te formuleren, adviseer ik daarom de zinnen meer als wensen of als reminders te formuleren. In plaats van ‘ik hou van mijzelf’ formuleer je het als ‘dat ik van mijzelf mag houden’. Dan wordt het meer een wens, een intentie. Net zoals bij de Metta- en compassie meditatie. Je neemt je voor om van jezelf te houden, maar ondanks deze intentie besef je dat dit nog niet lukt, of dat dit nog niet altijd lukt. Ieder mens is perfect inclusief de zogenaamde imperfecties. Perfect imperfect. Het is menselijk dat we niet altijd denken of handelen zoals we diep van binnen graag willen. Bovendien is niets permanent, zo ook niet onze manier van denken en handelen.
We zetten een intentie maar aanvaarden hoe het zich ontvouwt
Een bevorderlijke intentie spreken we daarom uit en we streven ernaar te handelen, terwijl we het aanvaarden als het anders verloopt dan we eigenlijk willen. Waar positieve affirmaties de indruk wekken dat falen geen optie is, kennen we bij bevorderlijk intenties het woord falen in feite niet. Positieve affirmaties voelen misschien wel krachtiger aan, maar ook harder. Bevorderlijke intenties zijn zachter, liefdevoller. Doe je best, maar als het even niet gaat zoals je wilt wees dan dankbaar dat je het opmerkt! Het is al prachtig dat je er bewust van bent. Ieder moment kun je weer liefdevol, met mildheid opnieuw beginnen. Dat kracht zit hem juist in de zachtheid.
Voorbeeld om meer liefdevol te reageren
Zo heeft Ilse de intentie om liefdevol te reageren naar haar kinderen. Dit lukt haar door nieuwe inzichten en oefening ook al een stuk beter dan een tijd geleden. Maar als ze bijvoorbeeld moe is vervalt ze toch soms terug in haar oude patronen. Dan heeft ze de neiging om vervolgens boos op zichzelf te zijn. Ze gebruikt nu onder meer de volgende bevorderlijke intenties:
Dat ik licht en liefdevol naar mijn kinderen mag zijn.
Dat ik liefdevol naar mijzelf mag zijn als dit niet lukt.
Het is menselijk om niet altijd bekwaam te denken en te handelen.
Formuleren van bevorderlijke intenties en enkele voorbeelden
Ga eerst na wat voor jou op dit moment belangrijk is in jouw bewustwordingsproces. Hierbij kun je voor jezelf nagaan of je ergens stress over hebt, of je je ergens aan irriteert, ergens tegenop ziet, ergens geëmotioneerd over bent, etc. Of het kan ook zijn dat je een bepaald patroon herkent dat je graag wilt doorbreken; dat je bijvoorbeeld uit verbinding gaat als je kritiek krijgt of juist boos reageert. Probeer daarvan goed de kern te formuleren.
Enkele voorbeelden zijn:
- Ik wil de dingen vaak anders dan dat ze zijn;
- Ik vind mijzelf een mislukkeling;
- Ik kan het verlies van een dierbare niet loslaten;
- Ik ben bang dat ik een deadline niet haal;
- Ik ga uit verbinding als ik kritiek krijg of iemand boos op mij is;
- Ik reageer boos als het niet gaat zoals ik zelf wil.
Vervolgens gaan we het tegengif bereiden door het formuleren van passende intenties. Voor één ontwikkelpunt, kunnen we meerdere bevorderlijke intenties formuleren.
Enkele voorbeelden van bevorderlijke intenties zijn:
“Dat ik vrij mag zijn van oordelen.”
“Dat ik mag aanvaarden dat ik niet alles kan controleren.”
“Dat ik mag vertrouwen op het leven zoals het zich ontvouwt.”
“Dat ik mag aanvaarden wat niet te veranderen is.”
“Dat ik mijzelf mag accepteren zoals ik ben, inclusief al mijn onbekwaamheden en onwetendheid.”
“Dat ik met geduld en zachtheid mag reageren.”
“Dat ik vriendelijk en zacht mag zijn ondanks mijn pijn en beperkingen.”
“Dat ik begrip voor mijzelf mag hebben dat ook ik handel vanuit onwetendheid en onbekwaamheid.”
“Dat ik begrip mag hebben voor mensen die handelen vanuit onwetendheid en onbekwaamheid.”
“Dat ik de emoties mag toelaten zonder er reactief op te zijn als ik iets spannend vind.”
Een meer uitgebreide uitleg komt in het nog te verschijnen boek
Gerjan Schoemaker is meditatieleraar en oprichter van Meditatie Instituut Nederland. Gerjan is hoofddocent van onze erkende meditatie opleiding in Amsterdam en begeleidt vipassana retraites en cursussen. Gerjan bestudeerd en onderricht vanuit verschillende stromingen, waaronder het Boeddhisme en Advaita tradities. Daarnaast geeft Gerjan onderricht in diverse meditatie technieken.
