T.O.R.H. methode bij heftige emoties

Overmand zijn door emoties, stress en/of piekergedachten

Soms worden we overmand door emoties of zijn we dermate verstrikt in gepieker dat het ons niet lukt om er los van te komen. Dat komt niet alleen voor in de formele meditatie, maar ook in het dagelijks leven. Dan lukt het niet om het als voorbijgaande verschijnselen te zien en zijn we volledig vereenzelvigd met dat wat zich aandient. Dan zien we de dingen niet voor wat ze zijn, en mede door de vertroebeling van onze mind lukt het ook niet om er helder, als waarnemer naar te kijken.                    

We kunnen deze emoties toelaten en er vriendelijk naar kijken, in plaats van ze negeren of er tegen te vechten. Emoties dienen zich niet voor niets aan. Maar we kunnen leren luisteren naar wat de signalen die ons te vertellen hebben, terwijl we ons niet verliezen in de verhalen en reactief denken en handelen vanuit deze emoties. We kunnen het vermogen ontwikkelen om zelfs bij de heftigste emoties uit de gedachtenstroom te stappen. Niet altijd ‘in de heat of the moment’, maar als we hiermee blijven oefenen toch steeds sneller. Als we in het verhaal zitten kunnen we namelijk wel luisteren naar de emotie, maar doen we vaak valse aannames over wat het ons te vertellen heeft. Dan heeft de emotie controle over ons, in plaats van dat wij de controle over onze emoties hebben en reageren we reactief, veelal vanuit het ego-bewustzijn. 

Als we echter los weten te komen van de identificatie met de emotie kunnen we de dingen beter relativeren en vanuit een gezonde mate van gelijkmoedigheid onderzoek doen. Zo kunnen we onderzoek doen naar de weerstanden en diepere overtuigingen die zich schuil houden onder de emoties die zich aan de oppervlakte bevinden.

Voor het omgaan met dergelijke heftige emoties kun je de T.O.R.H. methode toepassen. De T.O.R.H. methode komt voort uit toepassing van een mix van boeddhistische psychologie, vipassana meditatie, advaita filosofie in combinatie met zelfonderzoek tijdens het ervaren van sterke emoties.

T.O.R.H. staat voor de volgende stappen:

• Toelaten: Actieve acceptatie van wat er is
• Ontleden: Benoemen en de identificatie loslaten
• Reflectie: De stress en lijden onderzoeken door reflectie
• Handelen: Een volgende stap vanuit een balans tussen wijsheid en vriendelijkheid

De eerste twee stappen zijn helemaal meditatief en kun je zo ook toepassen in het geval van grote bezoekers in de meditatie. De twee stappen die daarop volgen zijn meer een vorm van reflectie, maar wel een meditatieve vorm van reflectie.

T.O.R.H. Methode Overzicht-Sheet

 

Toelaten

Heb de intentie om de emotie volledig te aanvaarden. Laat het helemaal toe.
Vaak willen we de heftige emotie niet ervaren en gaan we hiertegen in verzet, wat de intensiteit van de emotie alleen maar groter maakt. Probeer de emotie toe te laten en er vriendelijk bij te blijven.

 

Ontleden

1. Benoem de emotie, zonder identificatie (dus niet “ik heb angst” maar “er is angst” of niet “ik ben boos” maar “er is boosheid”).

De emotie is niet iets vaststaands, het is een door mensen bedacht woord voor een samenstelling die continue aan verandering onderhevig is en nooit hetzelfde. In de volgende stappen gaan we de emotie steeds verder ontleden.

2. Benoem kort de type gedachten die zoal voorbij komen.

Bijvoorbeeld: doemdenken, zelfkritiek, oordelen, medelijden, wanhoop, etc. Sta hier niet te lang bij stil om te voorkomen dat je in de verhalen meegaat, bij de stap ‘reflectie’ gaan we hier nog dieper op in.

3. 
   Waar voel ik het in mijn lichaam en wat kan ik daar waarnemen?

Bijvoorbeeld: mijn hart klopt sneller, spanning in het keelgebied, warmte in het hele lichaam, etc.

4. 
   Ook dit zijn allemaal nog woorden. We ontleden het nog verder op en komen los van concepten en woorden. Er zijn (enkel) waar te nemen ‘sensaties’.
   Blijf zo met je volledige aandacht bij het lichaam. Sta alles toe er te zijn en voel de sensaties in het lichaam en laat alle verschijnselen komen en gaan. Er is enkel waarnemen. Doordat je zo, met overgave en aandacht bij je lichaam bent, voed je het verhaal niet meer met nieuwe gedachten en is het goed mogelijk dat je tot kalmte en ontspanning kunt komen.
   
   De voorgaande stappen mag je relatief snel doorlopen, maar neem de tijd voor deze vierde stap. Het duurt soms slechts enkele minuten, maar het kan ook zo een uur duren. Deze stap is de diepste vorm van meditatie. Puur zijn zonder je ergens mee te identificeren.

 

Reflectie

Welke weerstanden, verlangens en overtuigingen liggen aan het stress en lijden ten grondslag?

Bij eerlijke reflectie is het belangrijk om te waken om de oorzaak van het lijden niet buiten jezelf te zoeken. Reflectie is ook niet bedoeld om van pijn af te komen, maar bedoeld om inzicht te krijgen in het lijden. Het is wel mogelijk dat je de pijn of het lijden vermindert of je er zelfs helemaal van bevrijdt, maar dit is niet het doel. Hierbij is het goed om duidelijk te krijgen wat het onderscheid is tussen pijn en lijden. Het gaat over het toelaten van de pijn en de weerstand eraf te halen.

Pas eventueel de methode ‘Bevrijdend Reflecteren’* toe, gebruik een ‘Bevorderlijke intentie’** of onderzoek het lijden aan de hand van het boeddhistische Achtvoudige Pad.     

 

Handelen

Hoe kan ik handelen vanuit een balans tussen wijsheid en liefde?
In plaats van iets te moeten doen, kan het ook zijn dat je er voor kiest juist niets te doen, of dat je bijvoorbeeld een intentie zet.
Bij de methode ‘Bevrijdend Reflecteren’ is deze stap als laatste stap in de methode opgenomen.

 

 

De T.O.R.H. methode wordt samen met ‘bevrijdend reflecteren’ onder andere toegepast bij onze Meditatie Opleiding.

Overzicht komende activiteiten