Verschillen tussen Samatha, Vipassana, en Open Gewaarzijn meditatie

Bij de meeste meditatieactiviteiten zijn er drie vormen van meditatie die vaak worden beoefend tijdens stilte: samatha meditatie, vipassana meditatie, en ‘open gewaarzijn’ meditatie. Hieronder volgt een kort overzicht van de verschillen tussen deze technieken:

Samatha meditatie

Sama betekent rust, kalmte, of vrede. Tha betekent vertoeven.

Samatha is gericht op het ontwikkelen van helderheid en kalmte. Wanneer de geest kalm en helder is, kun je de dingen duidelijker zien, zoals ze werkelijk zijn. Daarom wordt samatha vaak beoefend als voorbereiding op inzichtmeditatie (vipassana).

Bij samatha meditatie richt je de aandacht op één punt, bijvoorbeeld de beweging van de adem rondom het buikgebied of bij de neus. Er zijn nog ongeveer 40 andere objecten waarop je je kunt richten, maar je kiest er één. De adem bij de buik of de neus zijn de meest gebruikte objecten.

Bij samatha is het de bedoeling dat je de aandacht voortdurend op dit object laat rusten. Vroeg of laat zul je echter merken dat je wordt afgeleid. Zodra je dit opmerkt, breng je de aandacht direct weer terug naar het meditatieobject.

Vipassana meditatie

Vipassana betekent inzicht.

Vipassana meditatie is gericht op het verkrijgen van inzicht in de werkelijkheid en in ‘dukkha’ (lijden/stress/onbevredigend). Dit omvat met name:
– inzicht in dat de dingen veranderlijk zijn;
– Inzicht dat identificeren met, of vasthouden aan iets dat veranderlijk is, altijd leidt tot ongemak, stress en lijden;
– Inzicht dat er geen vaststaand ‘ik’ is;
– Inzicht dat alles een voorwaardelijk en afhankelijk bestaan heeft, en begrip van welke voorwaarden bijdragen aan vertroebeling en welke bijdragen aan bevrijding.

Vipassana meditatie is een vorm van beschouwend onderzoek. Het ‘herkennen’ van de vier velden van aandacht, waaronder de constructies van de mind.

Bij vipassana meditatie (in de traditie van Mahasi Sayadaw) begin je met de aandacht op één object, vaak het rijzen en dalen van de buik. In tegenstelling tot samatha, verander je bij vipassana van meditatieobject als iets anders je aandacht sterk trekt.

Bij vipassana kun je ook benoemen wat je ervaart. Je benoemt bijvoorbeeld ‘rijzen’ en ‘dalen’ als je aandacht op de buikademhaling rust. Maar als er bijvoorbeeld een brommer voorbijrijdt, kun je dit benoemen als ‘geluid’.

Bekijk ook deze gratis ‘mini cursus vipassana meditatie‘.

Open gewaarzijn meditatie meditatie

Ook wel ‘keuzeloos gewaarzijn’ meditatie

Bij open gewaarzijn meditatie richt je de aandacht nergens specifiek op. Waar je bij samatha een vernauwde focus hebt, is de aandacht bij open gewaarzijn juist volledig open en grenzeloos. Je merkt op hoe zintuiglijke indrukken, neigingen en andere verschijnselen spontaan in het bewustzijn opkomen en het bewustzijn ook weer verlaten.

In tegenstelling tot vipassana benoem je bij open gewaarzijn niets van wat je opmerkt. Je hebt zelfs de intentie om de ervaring niet te ‘labelen’. Hoewel de geest meestal uit zichzelf labels zal geven aan ervaringen, beschouw je dit simpelweg als een verschijnsel dat vanzelf plaatsvindt. Je hoeft in principe niets te doen; alles voltrekt zich spontaan. Daarom wordt het ook wel ‘niet-meditatie’ genoemd.

 

 

Deze drie vormen van meditatie worden ook nader uitgelegd bij onze online meditatie cursus.

 

 

 

Overzicht komende activiteiten