Compassie Meditatie

Uitleg en Geleide compassie meditatie

Compassie is één van de vier hartkwaliteiten binnen het Boeddhisme. Ook wel bekend als de Brahma Vihara. De andere drie hartkwaliteiten zijn Liefdevolle vriendelijkheid, Medevreugde en Gelijkmoedigheid.

De compassie meditatie is erop gericht om tot een liefdevolle verbinding te komen met alle mensen die pijn ervaren of het anderzijds moeilijk hebben, terwijl we ook liefdevol omgaan met onze eigen vormen van pijn zoals angst, verdriet en somberheid.

Verschil compassie en medelijden

Compassie onderscheidt zich van medelijden doordat compassie samengaat met gelijkmoedigheid. Compassie op de juiste manier beoefend is geen mede-LIJDEN omdat degene die compassie heeft niet wordt overmeesterd door emotioneel lijden. Degene die compassie heeft, geeft om het lijden van de ander terwijl deze zelf wel evenwichtig blijft. Als de persoon zich zou verliezen in een verhaal en emoties ontstaat er medelijden. Dan neemt het de pijn van de ander over.

Compassie beoefening gaat samen met Mindfulness en Liefdevolle vriendelijkheid

Toch is het goed mogelijk dat als we compassie beoefenen, of anderzijds in aanraking komen met pijn bij anderen of onszelf, dat er sterke emoties ontstaan. Zoals bij alles, gaat compassie beoefening dan ook samen met Mindfulness, of ook wel opmerkzaamheid. Zodra we opmerken dat we er een eigen verhaal van maken is het de kunst deze zo snel mogelijk te doorzien en indien mogelijk er weer uit te stappen. Indien dat niet lukt, en je merkt dat emoties het van je overnemen, is het mogelijk om over te stappen op Metta meditatie (Liefdevolle Vriendelijkheid meditatie) gericht op jezelf.

Bijvoorbeeld: Tijdens Compassie meditatie stem je je af op de pijn van een goede vriend die ziek is. Je kunt bijvoorbeeld de zin reciteren “Ik geef om je pijn. Dat je goed met de pijn om mag gaan. Dat je verlost mag zijn van alle vormen van pijn”. In dit geval richt je je aandacht op je vriend en de pijn die hij of zij ervaart. Meer niet.

Maar het is menselijk dat als we niet opmerkzaam zijn, dat we er een verhaal omheen creëren die emoties als angst en verdriet aanwakkeren. Als we dit op zijn beloop laten gaan worden we hierdoor overmeesterd. Dan hebben onze emoties controle over ons, in plaats van dat wij controle over onze emoties hebben. In dat geval slaat compassie om in medelijden.

Mocht je opmerken dat er medelijden ontstaat, dan kun je Metta meditatie op jezelf richten. Bijvoorbeeld door de volgende zinnen op jezelf te richten: “Dat ik het huidige moment mag aanvaarden zoals het is” of “Dat ik mag komen tot een innerlijke vreugde”.

Let wel, het is bijna onvermijdelijk dat er tijdens compassie meditatie gevoelens en emoties naar boven komen. Dat is niet erg. Emoties mogen er zijn, zij horen bij het leven. Het maakt zelfs dat we levendig zijn. Zo zorgen liefdevolle emoties voor vreugde en verbinding en vormen van weerstanden als boosheid en angst beschermen ons. Het is dan ook niet zo dat als deze emoties ontstaan dat we ervan af moeten. Maar we moeten opmerkzaam zijn en de emoties vervolgens toelaten in plaats van ertegen te vechten. We zijn zelf niet bij machte om dingen lost te laten, maar juist als we dingen toelaten kunnen ze ons loslaten.

Uitleg Compassie meditatie

De traditionele Compassie meditatie, zoals in het Theravada Boeddhisme beoefend, gaat door het reciteren van de volgende zin:

“Dat jij vrij zijn van lichamelijk en geestelijk lijden”

Maar je kunt ook eigen zinnen gebruiken.
“Dat jij vrij mag zijn van angst en zorgen”
“Dat jij vrij mag zijn van ziekte en leed”

Voor mijzelf heb ik de volgende zinnen geformuleerd welke voor mijzelf meer verbindend werken:

“[Eventueel naam] Ik weet je hebt te maken met vormen van pijn. Dat je liefdevol met de pijn mag omgaan.
Dat je bevrijd mag worden van alle vormen van lijden.”

Deze compassie wensen reciteer je vervolgens op verschillende groepen personen. Voor elke groep kies je één persoon uit waar je de compassie op richt. Deze persoon staat voor iedereen in de betreffende groep. Dus als je een goede vriend die lijdt uitkiest, dan richt je in feite de compassie op alle goede vrienden die lijden.

Neem voordat je begint aan de formele compassie meditatie een ontspannende houding aan. Je kunt eventueel je ogen sluiten en je handen op je hartgebied leggen. Als dat niet prettig is, kun je de handen ook op je bovenbenen leggen. Voel eerst het contact van je billen met het kussen of de stoel en voel het contact van je voeten met de vloer. Dat helpt om je te aarden. Vervolgens kies je een vriend of goede bekende uit waarvan je weet dat hij lijdt. Dat kan groot of klein leed zijn, dat maakt niets uit. Hier kun je zolang als je wenst je compassie wensen op richten. Blijf telkens dezelfde zinnen reciteren, zodat het een soort van mantra wordt. Telkens als je afdwaalt of anderzijds wordt afgeleerd, en je merkt dit op, keer je weer terug naar deze compassievolle wensen.
Op een gegeven moment ga je verder en kies je een volgende persoon uit, uit de volgende groep.

Bij compassie meditatie hebben we een andere volgorde dan bij de andere hartkwaliteiten zoals Metta meditatie.

De volgorde van groepen bij het wensen van compassie zijn:

• Een vriend/goede bekende die lijdt
• Iemand die jou heeft geholpen of iemand die je graag mag
• Een bekende vreemde (neutraal persoon)
• Jezelf
• Alle wezens

Ik wens dat je een mooie meditatie mag hebben en dat je liefdevol mag omgaan met wat je tegenkomt.

Liefs, Gerjan

Geleide compassie meditatie

Bekijk deze Youtube video met een online geleide compassie mediatie:

Of beluister hier de audio versie van deze geleide meditatie:

In het begin van de eerste lockdown heb ik ook in een livestream twee geleide compassie meditaties gegeven, toegepast op de situatie omtrent het coronavirus.

Bekijk hier deze geleide compassie meditatie terug:

 

Overzicht komende activiteiten